Bağımlılık; kişinin kullandığı bir madde, alkol, nesne veya yaptığı bir davranış (eylem) üzerinde kontrolünü kaybetmesidir. Kontrolsüzce kullanılan her madde ya da gerçekleştirilen her davranış bağımlılık oluşturma riski taşır. Kişiler hayatta birçok şeye karşı bağımlı olabilir. Madde, alkol, sigara, kumar, teknoloji, herhangi bir eşya veya başka bir insan da bağımlılık süreci içerisinde olabilmektedir. Psikologlar, bağımlılıkların altında yatan psikolojik etkenleri anlamak ve bireylere uygun terapi yöntemleriyle yardımcı olmak konusunda uzmanlaşmış profesyonellerdir.
Kumar bağımlılığı ise kişinin kazancını artırabilme umuduyla hayatında herhangi bir şeyi feda edebilme durumudur. Kişi bu durumda parasını, sevdikleri ile geçireceği zamanı, birikimlerini, psikolojisini ve kısacası hayatında değerli olan pek çok şeyi gözden çıkarmaktadır. Dolayısıyla bir kumar bağımlısı hem kendisine hem de sevdiklerine zarar verebilmektedir. Kumar bağımlılığı davranışsal bir bağımlılıktır ve bu noktada psikologlar, bireyin kumar oynama alışkanlıklarının altında yatan nedenleri anlamak ve tedavi sürecine rehberlik etmek için önemli bir rol oynar.
Kişi kumar oyununda kontrolünü yitirmişse, giderek artan miktarlarda oynuyorsa, oynamadığı zaman huzursuzluk ve gerginlik hissediyorsa, hayatı etkilenmesine rağmen oynamayı sürdürüyorsa, bırakma girişimlerine rağmen başarılı olamamışsa ve kumar oynamak için ve gerekli parayı bulmak için yoğun çaba harcıyorsa bağımlılık döngüsü kişiyi ele geçirmiştir. Kumar bağımlıları kaybetmelerine rağmen durdurulamaz bir yeniden oynama ve parayı yerine koyma davranışı gösterirler. Kişi kaybettiklerine odaklanmak yerine kazanmaya odaklı olduğu için aralıklı olarak elde ettiği kazançları düşünmekten vazgeçemez bu da pekiştireç görevi gördüğü için davranışın tekrarlanmasına yol açar.
DSM-5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı’nda kumar oynama bozukluğu şu şekilde tanımlanmaktadır: On iki aylık bir süre içinde, aşağıdakilerden en az dördü (ya da daha çoğu) ile kendini gösteren, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da işlevsellikte düşmeye yol açan, sürekli ve yineleyici, sorunlu bir kumar oynama davranışı:
1. İstediği coşkuyu sağlayabilmek için giderek daha çok parayla kumar oynamaya gereksinimi.
2. Kumar oynamayı bırakma ya da durdurma girişimleri sırasında huzursuz, kolay kızan biri olma.
3. Kumar oynamayı denetim altına almak, bırakmak ya da durdurmak için yineleyen, sonuç vermeyen çabalarda bulunma.
4. Sık sık kumar oynama üzerinde düşünüp durma (geçmişteki kumar oynama yaşantılarını yeniden yaşamayı sürekli düşünüp durma, bir sonraki girişimini engellemek ya da tasarlamak, kumar oynamak için para bulma yollarını düşünme).
5. Sıklıkla, sıkıntı duyarken kumar oynama (çaresiz, suçlu, bunalmış).
6. Parayla kumar oynayıp yitirdikten sonra, çoğu kez, eşitlenmek için bir başka gün geri gelme (yitirdiklerinin ardından koşma).
7. Kumar oynadığını gizlemek için yalan söyleme.
8. Kumar oynama yüzünden önemli bir ilişkisini, eğitimini ya da iş olanağını tehlikeye atma.
9. Kumar oynadığı için düştüğü maddi sıkıntı sebebiyle başkalarından borç alma olarak karşımıza çıkar.
Kumar Bağımlılığı tedavi edilebilir bir sorundur. Özellikle yakın çevrenizden biri kumar oynuyorsa ve gittikçe kontrolü kaybettiyse, para kaynakları ve çevresindeki kişilerden kendini acındırma yoluyla elde etmek istediği finansal kaynakların kesilmesi için psikologlar tarafından stratejiler belirlenmelidir. Kişi içinde bulunduğu ve yaşamını etkileyen bu olumsuz davranışın etkilerini anlamakta zorluk çektiği için alanında uzman psikologlardan profesyonel yardım alması konusunda öncelikle ikna edilmelidir. Kumar oynayan bir kişinin tedavisinde ailesi de terapi sürecine dahi edileceğinden birlikte çalışmanın değeri hem kişi hem de ailesi tarafından bilinmelidir.
Psikolog, bireyin duygusal sağlığını ve bağımlılıkla mücadele becerilerini geliştirmek için çeşitli terapi yöntemleri kullanabilirler. Bu süreçte, bireyin motivasyonunu artırmak, sağlıklı coping mekanizmalarını öğretmek ve sosyal destek ağını güçlendirmek psikologların odaklandığı alanlardan sadece birkaçıdır. Ayrıca psikologlar, bireylere bağımlılıkla başa çıkmak için özelleştirilmiş stratejiler sunarak, kişinin yaşam kalitesini artırmaya yönelik çalışmalar yapabilirler.
Lanu Psikolojik Danışmanlık Merkezi olarak kumar bağımlılığı konusunda uzmanlarımızdan destek alabilir özellikle çevrimiçi kumar oynama davranışının genç yaşlarda yerleşmesine engel olmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca kurumumuzun kadrosundaki uzmanlardan; “Online Psikolog” desteği de alabilirsiniz.
.png)
.png)
